Anticonceptiemiddelen

Als u niet zwanger wilt worden, moet u of uw partner een anticonceptiemiddel (ofwel voorbehoedmiddel) gebruiken bij seks. Er zijn veel verschillende anticonceptiemiddelen (ofwel voorbehoedmiddelen).

Voor de meeste anticonceptiemiddelen heeft u een recept van uw (huis)arts nodig. Alleen condooms voor mannen, condooms voor vrouwen, en pessaria met een vaste maat kunt u zonder recept kopen in de BENU Webshop.

Welk (type van een) voorbehoedmiddel het best bij u past, hangt af van uw persoonlijke situatie. Laat u bijvoorbeeld informeren over de werking, de betrouwbaarheid, het gebruik, eventuele bijwerkingen en mogelijke gezondheidsrisico’s.

Soorten anticonceptiemiddelen

De verschillende soorten voorbehoedmiddelen gaan op verschillende manieren de zwangerschap tegen. Bijvoorbeeld doordat het anticonceptiemiddel ervoor zorgt dat er geen eisprong is (dus dat er geen rijpe eicel vrijkomt). Of doordat het anticonceptiemiddel ervoor zorgt dat de zaadcellen niet bij de eicel kunnen komen. Er zijn ook anticonceptiemiddelen die ervoor zorgen dat de eicel zich niet kan innestelen in de baarmoeder.

Anticonceptiepil

De anticonceptiepil (meestal ‘de pil’ genoemd) zorgt ervoor dat u niet vruchtbaar bent. De pil bevat hormonen. Die zorgen ervoor dat er geen eicel vrijkomt, dat uw baarmoeder moeilijk toegankelijk wordt voor zaadcellen, en dat een eventueel toch bevruchte eicel zich niet goed kan innestelen. De pil is het betrouwbaarste middel om zwangerschap te voorkomen.

Soorten anticonceptiepillen

Er zijn veel verschillende soorten anticonceptiepillen. Sommige soorten van de pil bevatten veel meer hormonen dan andere (‘lichte’ pil en ‘zware’ pil). Ook hebben sommige anticonceptiepillen meer bijwerkingen of risico’s dan andere. De meeste soorten van de pil slikt u steeds 3 weken. In de 4e week slikt u de pil niet en wordt u ongesteld. Wel bent u in die 4e week beschermd tegen zwangerschap.

Minipil

N.B. Er bestaat ook een ‘minipil’. Die bevat minder hormonen dan de gewone pil. De minipil is geschikt voor vrouwen die het hormoon oestrogeen niet mogen of willen hebben. De minipil moet u elke dag slikken, zonder stopweek.

Prikpil

De prikpil zorgt ervoor dat u niet vruchtbaar bent. De prikpil werkt dus hetzelfde als de gewone pil. Ook is de prikpil net zo betrouwbaar als de gewone pil. Voor de prikpil moet u elke 3 maanden (elke 12 weken) naar uw huisarts. Die spuit de prikpil in uw bovenbeen of bil.

Condoom

Condooms vangen sperma (zaadcellen) op. Zo beschermen ze tegen zwangerschap. Bovendien beschermen condooms ook tegen veel soa’s (seksueel overdraagbare aandoeningen ofwel geslachtsziekten). Er zijn condooms voor mannen en condooms voor vrouwen.

Een mannencondoom is een elastisch hoesje van rubber (latex). Het moet over de stijve penis worden geschoven.
Een vrouwencondoom is een soort rubberen (latex) zakje in de vagina. Bij seks komt de penis hierin terecht. De vrouw brengt dit condoom zelf in vagina in, tijdens de seks of ruim daarvoor.

Spiraaltje

Een spiraaltje wordt door de (huis)arts of verloskundige ingebracht in uw baarmoeder. Een spiraaltje beschermt jarenlang tegen zwangerschap. Daarna moet het spiraaltje eruit worden gehaald door uw (huis)arts of verloskundige. Er zijn twee soorten spiraaltjes: het koperspiraaltje en het hormoonspiraaltje.

Het koperspiraaltje voorkomt dat een eicel zich kan innestelen in uw baarmoeder. Het koperspiraaltje is gemaakt van plastic met koperdraad eromheen. Het heeft de vorm van een T. Het koperspiraaltje bevat geen hormonen. Het is een zeer betrouwbaar voorbehoedmiddel. Het beschermt 5 tot 10 jaar tegen zwangerschap.
Het hormoonspiraaltje heeft de vorm van een ankertje. Het bevat hormonen die voorkomen dat u zwanger wordt. Het hormoonspiraaltje is een zeer betrouwbaar voorbehoedmiddel. Het beschermt 5 jaar tegen zwangerschap.

Pessarium

Het pessarium is een kapje van dun rubber (latex) of siliconen, met een flexibele dikkere rand. Het pessarium sluit de ingang van de baarmoeder af. Daardoor kunnen er geen zaadcellen in de baarmoeder of de eileiders komen. De vrouw brengt het pessarium in vóór de seks. Het pessarium moet voor het inbrengen aan 2 kanten worden ingesmeerd met zaaddodende gel. Het pessarium moet precies passen, anders biedt het geen bescherming tegen zwangerschap. De juiste maat moet elk jaar opnieuw door uw (huis)arts worden vastgesteld. Bij zorgvuldig gebruik is het pessarium een betrouwbaar anticonceptiemiddel.

Tip bij het gebruik van een pessarium

U kunt pessaria kopen in een vaste maat. U kunt ook een pessarium op maat laten maken, aangemeten door uw (huis)arts of door een gespecialiseerde verpleegkundige.

Anticonceptiepleister

De anticonceptiepleister bevat hormonen die u beschermen tegen zwangerschap. U plakt de anticonceptiepleister zelf ergens op uw lichaam (maar niet op uw bovenbenen of borsten). U plakt elke week een nieuwe pleister, steeds 3 weken lang. De 4e week plakt u geen pleister en wordt u ongesteld. Wel bent u in die 4e week beschermd tegen zwangerschap.

De anticonceptiepleister kan worden gebruikt door vrouwen tot 90 kilo en tot 45 jaar. De anticonceptiepleister is net zo betrouwbaar als de gewone pil en de prikpil.

Anticonceptiering

De anticonceptiering is een buigzame ring van kunststof. De anticonceptiering bevat hormonen die zwangerschap voorkomen. U brengt de anticonceptiering zelf in uw vagina in. Daar kan de ring steeds 3 weken blijven zitten. U voelt daar niets van. De 4e week haalt u de ring eruit en wordt u ongesteld. Wel bent u in die 4e week beschermd tegen zwangerschap. De anticonceptiering is bij goed gebruik erg betrouwbaar.

Anticonceptiestaafje

Het anticonceptiestaafje is een dun rubberen staafje met hormonen. Het is zo groot als een lucifer. Een arts plaatst het bij de vrouw in de bovenarm, aan de binnenkant. Het anticonceptiestaafje beschermt 3 tot 5 jaar tegen zwangerschap. Het anticonceptiestaafje is een betrouwbaar anticonceptiemiddel. Het is ook geschikt voor vrouwen die bepaalde hormonen (oestrogenen) niet verdragen.

Sterilisatie

Weet u zeker dat u geen kinderen (meer) wilt? Dan kunt u sterilisatie overwegen. Zowel mannen als vrouwen kunnen zich laten steriliseren. Sterilisatie biedt hoge, maar geen volledige betrouwbaarheid. De ingreep gebeurt in een ziekenhuis of kliniek. Sterilisatie is meestal niet meer ongedaan te maken. Een hersteloperatie is wel mogelijk, maar zwangerschap meestal niet.

Sterilisatie bij mannen (‘vasectomie’) houdt in dat beide zaadleiders worden afgesloten. Hij kan dan nog wel klaarkomen. Maar er zitten geen zaadcellen meer in het sperma. Er kan dus geen zwangerschap (bevruchting van de eicel) ontstaan. Sterilisatie bij mannen is een poliklinische ingreep onder plaatselijke verdoving.
Sterilisatie bij vrouwen is ingewikkelder dan bij mannen. De eileiders worden afgesloten of geblokkeerd (met veertjes). Dan kunnen er geen eicellen meer in de baarmoeder komen, waardoor de eicellen onbereikbaar worden voor zaadcellen. Er kan dus geen zwangerschap (bevruchting van de eicel) ontstaan. Sterilisatie bij vrouwen is een chirurgische ingreep, vaak onder narcose.