Bloedarmoede
Wat is bloedarmoede?
Bij bloedarmoede (anemie) zitten er te weinig rode bloedcellen in uw bloed. Ook kan het betekenen dat de rode bloedcellen niet goed werken. Hierdoor kan het bloed minder zuurstof vervoeren en kunt u last krijgen van klachten. Dit kan gaan om klachten als hoofdpijn, duizeligheid of suizende oren.
Hoe bloedarmoede vaststellen?
Om te bepalen of u bloedarmoede heeft wordt er gekeken naar de Hb waarde. Hb (Hemoglobine) is nodig om zuurstof te vervoeren vanuit uw longen naar andere delen van het lichaam.
De symptomen bij bloedarmoede
Het komt zelden voor dat iemand met bloedarmoede er bleek uitziet. Dat komt alleen voor bij extreme bloedarmoede. Symptomen die vaker voorkomen zijn:
- vermoeidheid,
- duizeligheid,
- hoofdpijn,
- zwakte,
- hartkloppingen,
- veel en snel transpireren,
- suizende oren,
- het gevoel hebben dat u flauwvalt,
- snel kortademig bij inspanning.
De oorzaken van bloedarmoede
Er zijn veel verschillende oorzaken van bloedarmoede:
Bloedarmoede door veel bloedverlies
Dit komt vooral voor in deze gevallen:
- na een operatie,
- na een periode waar u last heeft gehad van langdurige of heftige menstruatie,
- na een bevalling of miskraam,
- bij ongemerkt bloedverlies (kleine hoeveelheden), zoals in uw darmen of maag.
Bloedarmoede bij ijzertekort
Het lichaam heeft voldoende ijzer nodig, anders kan dit leiden tot bloedarmoede. Via voeding krijgt u ijzer binnen, gemiddeld krijgen Nederlanders genoeg ijzer via voeding binnen. Als u een streng dieet volgt of niet voldoende eet kunt u onvoldoende ijzer binnen krijgen. Probeer daarom gebalanceerd te eten. Voeding waar veel ijzer in zit is: vis, vlees en groente en fruit eten.
Bloedarmoede bij vitamine B12 tekort
Een oorzaak van bloedarmoede is te weinig vitaminen B12. Bijvoorbeeld door een ziekte aan uw darmen of maag. Dit zorgt ervoor dat uw lichaam de vitaminen niet goed kan opnemen uit de voeding.
Een tekort aan vitaminen B12 kan ook ontstaan als u te weinig tot geen producten eet waar veel vitamine D in zit (zoals vlees, melk, kaas, vis, eieren, noten, peulvruchten etc.). Dit komt vooral voor bij vegetariërs, veganisten, alcoholisten of mensen met weinig eetlust. Verder kunt u last hebben van een vitaminen B12 tekort als u langdurig medicijnen gebruikt zoals omeprazol, pantoprazol of metformine.
Bloedarmoede door erfelijke afwijking
Bij bloedarmoede door een erfelijke afwijking heeft u een afwijking aan uw hemoglobine. Hierdoor kunnen de rode bloedcellen minder zuurstof vervoeren en worden ze sneller afgebroken. Dit komt door afwijkingen zoals sikkelcel ziekte of thalassemie. Deze afwijkingen komen voor bij mensen uit landen rond de Middellandse Zee, Centraal Afrika en Suriname.
Bloedarmoede door foliumzuur tekort
Bij bloedarmoede door een tekort aan foliumzuur, eet u te weinig voeding met foliumzuur. Foliumzuur is terug te vinden in lever, asperges, spinazie, volkorenproducten en peulvruchten.
Bloedarmoede door chronische ziekte
Chronische ziektes zoals reumatoïde artritis, kanker of infecties die vaak optreden of langdurig blijven, wordt uw hemoglobine verstoord. In deze situatie worden de rode bloedcellen sneller afgebroken.
Hoe voorkomt u bloedarmoede?
Bloedarmoede is een ziekte waarbij u langs moet bij uw huisarts. Eerst zal uw arts de bloedarmoede moeten vaststellen (bloedtest) en de oorzaak moeten proberen te achterhalen. U heeft vaak een medische behandeling nodig zoals medicijnen of, in een extreem geval, een bloedtransfusie.
Ook kunt u pijnstillers zoals ibuprofen, naproxen of diclofenac vervangen voor paracetamol als dit mogelijk is. Deze pijnstillers kunnen namelijk uw maagslijmvlies beschadigen. Verder kan de anticonceptiepil ervoor zorgen dat u minder bloedverlies heeft tijdens de menstruatie.
Let op uw voeding
Daarbij kunt u ervoor zorgen dat u voldoende bouwstoffen binnenkrijgt om rode bloedcellen aan te maken, dit kan de kans op bloedarmoede verkleinen. Dit zijn producten zoals:
- alle vleessoorten,
- vis, zoals: kabeljauw, haring en sardines,
- peulvruchten, zoals: bruine bonen en linzen,
- noten,
- brood,
- abrikozen en vijgen,
- spinazie en asperges.
Medicijnen bij bloedarmoede
IJzer
IJzer wordt het vaakste voorgeschreven bij bloedarmoede. Dit middel komt vooral terug in uw voeding. Uw huisarts kan wel (indien nodig) tabletten of een drankje met ijzer voorschrijven, ook ijzerpreparaten genoemd. Dit zorgt ervoor dat uw lichaam meer rode bloedcellen gaat aanmaken.
Vitamine B6, pyridoxine
Pyridoxine wordt gebruikt om de verschijning van sideroblastaire anemie te verminderen. Sideroblataire anemie is een aangeboren afwijking. Voor dit type bloedarmoede is een hoge dosering vitamine B6 nodig.
Hydroxocoblamine
Hydroxocobalamine is een vorm van vitamine B12. Hydroxocoblamine wordt gebruikt bij megaloblastaire anemie. Dit type bloedarmoede wordt veroorzaakt door een tekort aan vitamine B12. Heeft u last heeft van dit type bloedarmoede? Dan ervaart u vooral vermoeidheid en vreemde gevoelswaarnemingen zoals tinteling in de handen en voeten.
Ascorbinezuur
Ascorbinezuur is een vorm van vitamine C. Ascorbinezuur wordt gebruikt bij methemoglobinemie, bij dit type bloedarmoede geven de rode bloedcellen weinig zuurstof af aan het lichaam.
Azathioprine, Cyclofosfamide
Azathioprine en Cyclofosfamide worden gebruikt bij hemolytische anemie. Bij hemolytische anemie breekt het lichaam rode bloedcellen af, dit komt door een afweerreactie. Azathioprine zorgt ervoor dat deze afweerreactie wordt onderdrukt. Cyclofosfamide zorgt ervoor dat de cellen die afweerstoffen aanmaken worden afgeremd.
Erytropoetische groeifactoren
Erytropoetische groeifactoren zorgen dat de aanmaak van rode bloedcellen worden gestimuleerd. Erytropoetische groeifactoren worden gebruikt om een bloedtranfusie te voorkomen, of voor mensen die geen bloedtransfusie willen of kunnen krijgen.
EPO
EPO (epoetine) word voorgeschreven als u last heeft van ernstige bloedarmoede. U ernstige bloedarmoede wanneer u veel van klachten heeft of uw Hb-gehalte lager is dan 6,2. EPO wordt alleen gebruikt bij ernstige bloedarmoede omdat EPO risico’s meebrengt. Het kan zijn dat u last krijgt van een verhoogde bloeddruk of een beroerte.
Het middel is minder geschikt als u een beroerte heeft gehad of als u kanker heeft (gehad).
Het doel van de behandeling verschilt. Voor de meeste patiënten wordt het gebruikt om de Hb-gehalte te verhogen.